ANASAYFA
ROMAN ÖZETLERİ
DİLVE ANLATIM
SANATIN DOĞUŞU
TÜRKÇE'NİN GELİŞİMİ
ŞİİRLER
TİYATROLAR
NAZIM ŞEKİLLERİ
EDEBİ AKIMLAR
DÜNYA EDEBİYATI
KARAKALEM
MAKALELER
KUTADGU BİLİG
ORHAN VELİ KANIK
KİTAPLAR
DİVANÜ L. TÜRK
HALK EDEBİYATI
EDEBİ SANATLAR
DÜZ YAZI
ED. ŞİİR TÜRLERİ
MİLLİ EDEBİYAT
DİVAN EDEBİYATI
|
.:NOKTALAMA İŞARETLERİ .:ANLATIM BOZUKLUĞU .:DİLBİLGİSİ KURALLARI
.:KELİMEDE ANLAM .:DİL(LİSAN) .:SOZCUK NEDİR?
.:BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU .:KÜÇÜK ÜNLÜ UYUYMU .:GERÇEK (TEMEL)ANLAM
.:ÜNLEMLER .:ZAMİRLER .:BAĞLAÇLAR
.:HAL EKLERİ .:EDATLAR .:SIFATLAR
.:İSİMLER .:CÜMLENİN ÖĞELERİ .:YAPISINA GÖRE CÜMLELER
.:İKİLEMELER .:ATASÖZLERİNDE TEZAT .:PARAGRAF
.:FİİLİMSİLER .:FİİLDE ÇATI .:CÜMLEDE ANLAM
.:CÜMLE TÜRLERİ .:YAPI BİLGİSİ .:SANAT METİNLERİ
.:SÖZLÜ ANLATIM .:BİLİMSEL YAZILAR .:ÖĞRETİCİ METİNLER
.:SUNUM,TARTIŞMA,PANEL .:DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI .:ANLATIM TÜRLERİ
FİİLLER;
Yabancı etkilerden uzak kalan ve bugüne kadar korunmuş söz hazinesinin başında fiiller gelir. Çalışmamızda amaca uygun olarak günümüz Türkiye Türkçesinin bütün fiillerini incelemeyi plânlamıştık ancak topladığımız fiillerin sayısı 9000 bini aşınca bir sınırlandırmaya gittik. Bu lisans tezinde biz ancak sayısı 577 olan tek ve çift heceli fiilleri inceledik. Türkçede fiil köklerinin büyük bir çoğunluğu tek hecelidir. Kendi içinde bölünmez ve ekleri ayrılamaz olan biçimler tek heceli fiil kökleridir. Çift heceli fiiller ise, ya doğrudan çift hecelidir ya da isim soylu bir kökten türemiştir. İncelememizde yer alan ikinci grup fiiller ise türemiş çift heceli biçimlerdir.
Türkçenin zengin bir dil olduğu ekleri ile isim ve fiil köklerine dayanılarak savunmuştur. Ancak Türkçenin ek varlığını ne olduğu buna dayanan türetmelerin ne düzeyde bulunduğu hakkında bir çalışma yoktur. Tahminlere ve bilinen somut örneklere dayanarak ortaya atılan bu görüşün ispatlanabilmesi için bütün örneklerin taranması, kurulu olduğu eklerin sınıflandırılması ve bazı istatistik sonuçlarla meselenin somut olarak konması gerekir.Tarihî gelişim çizgisi içinde Türkçenin türetkenliğini işletilemediği görülür.Bu karşılık halk ağzı türetmedeki canlılığını sürdürmüştür. Anlaşıldığı kadarıyla Cumhuriyet öncesi dönemde türetmeyle Arapça ve Farsça köklerden yeni kelimelerin türetilmesi anlaşılmış ve bu türetmeye aracı olan ekler de gene Arapçadan ve Farsçadan seçilmiştir. Türkçenin tercih edilmemesi Türkçe eklerden yararlanılmaması üzerinde düşünülecek, aydınlatılması gereken ayrı bir sorundur.Durum böyle olunca çalışmamız ancak Cumhuriyet dönemi ile sınırlı kamıştır.Çünkü türetmenin tarihi Cumhuriyetle başlamıştır. Halk ağzından da yararlanılan bu dönemde türetmeler, daha çok doğal değil, yapay yolla sağlanmıştır.Bilginlerce türetme işinin dört ana yol üzerinde olduğu görüşü hakimdir.Bunlar isimden isim, isimden fiil, fiilden fiil ve fiilden isimdir. Biz bir yüksek lisans tezi içinde konuya eğildiğimiz için fiilden isim yolu ile yetindik.Çalışmamıza önce örnekleri derlemekle işi başladık ve her örnekteki eki değerlendirip ayırdık.Kaynak olarak Türk Dil Kurumu’nun Türkçe Sözlük’ü esas alınmıştır. Elde ettiğimiz malzeme öteki kaynaklardan çıkardığımız fiillerle tamamlanmıştır. Başvurduğumuz kaynaklardan biri de Türkçe gramerlerdir. Fiilden isim yapma ekleri konusunda bu kaynak arasında görüş farklılığı vardır. Bu görüşler arasında doğru olanları bulmak için bu konudaki eleştirileri okuduk. Çalışmamıza gramerlerdeki örnekleri de kattık.
|
|
© www.12b.tr.gg
|